harddraverijvereniging
PRINS HENDRIK
MEDEMBLIK
Onze geschiedenis
De harddraverij van Medemblik is het oudste nog lopende sportevenement van West-Friesland.
Al sinds 1842 draven op de derde maandag van september paarden tegen elkaar op de Nieuwstraat.
Een uniek evenement met een lange en rijke historie.
Hoe het begon
Eeuwen geleden zijn de kortebaandraverijen begonnen met onderlinge wedstrijden en weddenschappen tussen boeren en andere paardenbezitters. Het paard was in die jaren het enige transportmiddel en er waren natuurlijk altijd eigenaren, die dachten dat hun paard het beste en snelste was.
Zo is het begonnen. Paard tegen paard, meestal gereden "vanaf de deken", dus wat we nu deftig "monté" noemen, maar dan zonder zadel en rechtuit over ca. 300 m op de openbare weg.
Met meer deelnemers werd het een afvalrace, met "omlopen", In talrijke dorpen en steden in heel Nederland werden dergelijke wedstrijden georganiseerd, vaak door herbergiers.
De kortebaandraverij van Medemblik werd op 17 september 1842 voor het eerst gehouden. Dit blijkt uit het opschrift op een schilderij waarop deze draverij ‘naar het leven’ is getekend door de Medemblikker kunstschilder Jacob Braaff (1776-1864).
Sip Lim de Vries
Het eerste krantenbericht over de harddraverij van Medemblik komt uit de Opregte Haarlemsche Courant van 22 augustus 1844.
In het bericht schrijft koffiehuishouder en geboren en getogen Medemblikker Sip Lim de Vries met medewerking van Sociëteit Vereeniging via een advertentie de harddraverij uit.
Hij nodigde mensen uit voor een ‘open-tafel’, een buffet waar iedereen aan kon deelnemen.
Ze kregen een vergunning van het stadsbestuur om een harddraverij te houden op de Nieuwstraat op 17 september 1844.
Oosterhaven 20
Waar het koffiehuis van Sip Lim de Vries was gevestigd, kwam in 2017 aan het licht. Pieter Meijers en Peter Swart onderzochten in opdracht van Stichting Stadsherstel Medemblik de geschiedenis van het rijksmonument op Oosterhaven 20.
Uit een onderhandse akte getekend op 1 december 1842 te Midwoud blijkt namelijk dat Sip Lim de Vries de eigenaar van Oosterhaven 20 werd. Hij wordt aangeduid als caféhouder, koffiehuishouder en biljarthouder.
De datum van de onderhandse akte is gedateerd na de eerste harddraverij in 1842 maar Sip Lim de Vries was vanaf 1839 al de uitbater van het koffiehuis dat toen in eigendom was van Jacob Groot, een welgestelde veehouder uit Midwoud.
Het is dus zeer aannemelijk dat de eerste harddraverij van 1842 ook werd georganiseerd vanuit Oosterhaven 20. In 2022 heeft de vereniging ter herinnering een plaquette geplaatst op de kademuur ter hoogte van Oosterhaven 20.
De organisatie
In 1846 wordt de draverij een officieel evenement want de organisatie is dan handen van "Het bestuur der stad Medemblik".
Van 1878 to 1885 wordt de gemeente gesteund door "eene buitengewone bijdrage van eene particuliere Vereeniging aldaar genaamd de Harddraverij en IJsclub.
Op 21 september 1885 organiseerd de Harddraverij en IJsclub zonder de gemeente de harddraverij. In december van hetzelfde jaar wordt deze club echter ontbonden want er is besloten tot het oprichten van een harddraverijvereniging.
In 1886 noemt deze vereniging zich Medemblikker Harddraverijvereniging met als eerste voorzitter de heer D. Smit. Onder leiding van dezelfde voorzitter wordt een jaar later de naam aangepast naar Harddraverijvereniging Medemblik en Omstreken.
In 1902 wordt de naam van de vereniging voor de laatste keer aangepast naar de huidige naam:
Harddraverijvereniging Prins Hendrik.
Wie is Prins Hendrik?
Het is lange tijd onduidelijk geweest waar de naam Prins Hendrik exact vandaan kwam.
Heel lang heeft men gedacht dat de naam een verwijzing was naar de middelste zoon van Koning Willem. Zijn zoon Prins Hendrik bezocht regelmatig het Koninklijk Instituut voor de Marine in Medemblik. Nu is het voormalige instituut bekend als Landswerf.
Pas in 2017 is gebleken dat deze verwijzing onjuist is. Na het overlijden van de heer Spaander uit Midwoud werd tussen zijn bezittingen een lidmaatschapskaart tevens toegangsbewijs tot de harddraverij van 1902 gevonden. Op de lidmaatschapskaart staat een directe verwijzing naar Prins Hendrik der Nederlanden, die op 7 februari 1901 was getrouwd met Koningin Wilhelmina.
Na 1902 komt ‘Medemblik en Omstreken’ niet meer voor. Door de heer Spaander weten wij nu met zekerheid dat onze Medemblikker harddraverijvereniging is vernoemd naar de overgrootvader van onze Koning Willem-Alexander.
De Nieuwstraat
Al sinds 1842 vind de harddraverij van Medemblik plaats op de Nieuwstraat in Medemblik.
De harddraverij van Medemblik heeft nooit op een andere straat plaatsgevonden. Dit is uniek want hiermee is de Nieuwstraat de oudste kortebaan van Nederland.
Het parkoers van Medemblik is een vreemde eend in de bijt. Vanaf de Kaasmarkt gaat het eerst naar beneden en vervolgens slingert de baan zich door de Nieuwstraat richting het oude stadhuis van de oudste stad van West-Friesland.
De bochten in het parkoers worden gecompenseerd met een startprocedure in spiegelbeeld, waarbij niet het paard dat zijn rit in de rechterbaan moet afwerken bij de start mag voordraaien, maar juist andersom. Dit noemt men "de Medemblik variant".
Het Wapen
Sinds 1856 vind de prijsuitreiking plaats in Het Wapen van Medemblik
Vuurwerk
Sinds 1850 wordt de harddraverij afgesloten met een vuurwerkshow.
Kermis
Op 16 september 1922 organiseerde "Prins Hendrik" voor het eerst een kermis.